Czy zaczynasz swój dzień od filiżanki gorącej kawy, zanim jeszcze cokolwiek zjesz? Jeśli tak, to nie jesteś sam. Wielu z nas nie wyobraża sobie poranka bez kawy od razu po przebudzeniu. Często jest to pierwsza czynność dnia, jeszcze przed śniadaniem, prysznicem czy spacerem z psem. Chociaż zazwyczaj jest to przyjemny rytuał poranka, warto zastanowić się, czy jest to zdrowe i jakie ma konsekwencje dla naszego zdrowia.
Czy picie kawy na czczo jest zdrowe? Fakty i mity
Kawa na czczo to temat, wokół którego narosło wiele mitów. Z jednej strony, kawa jest źródłem kofeiny o działaniu pobudzającym, który może przyspieszać metabolizm i poprawiać koncentrację. Dosyć uzasadnionym jest więc picie kawy z samego rana. Z drugiej strony, picie kawy na pusty żołądek u niektórych powoduje nieprzyjemne skutki takie jak: podrażnienie żołądka czy wzrost poziomu kortyzolu, co może prowadzić do zwiększenia poziomu stresu, przez co dzień zaczyna się paradoksalnie jeszcze gorzej.
Wiele badań wskazuje, że kofeina może stymulować wydzielanie kwasu żołądkowego. Dla osób z wrażliwym żołądkiem lub tendencją do zgagi, picie kawy na czczo może więc nasilać te dolegliwości. Warto również pamiętać, że kawa jest diuretykiem, co oznacza, że może prowadzić do odwodnienia, zwłaszcza jeśli spożywana jest zamiast wody. Z drugiej strony, kofeina pobudza wydzielanie dopaminy, co przyczynia się do poprawy nastroju i koncentracji, dlatego tak chętnie sięgamy po nią szczególnie rano – najczęściej wtedy musimy skupić się na pracy.
Fakt: Kawa może przyśpieszać metabolizm
Jednym z najczęściej przytaczanych argumentów za picie kawy na czczo jest jej zdolność do zwiększania metabolicznej aktywności organizmu. Kofeina, główny składnik aktywny kawy, ma działanie stymulujące i może wspomagać metabolizm. Dla osób starających się schudnąć jest to pewnego rodzaju “pomocnik”, pod warunkiem, że nie ma w niej dużej ilości mleka i cukru 🙂
Mit: Kawa na czczo detoksykuje organizm
Istnieje też mit mówiący, że picie kawy na czczo pomaga oczyścić organizm z toksyn. Należy jednak pamiętać, że nie ma naukowych dowodów potwierdzających taką tezę. Wręcz przeciwnie, zbyt intensywne spożywanie kawy może obciążać wątrobę, która jest głównym organem odpowiedzialnym za detox organizmu, i tym samym powodować kumulowanie toksyn w dłuższej perspektywie.
Fakt: Kawa może powodować dyskomfort żołądkowy
Osoby z wrażliwym układem pokarmowym powinny być szczególnie ostrożne, pijąc kawę na czczo. Kawa stymuluje wydzielanie kwasu żołądkowego, co może prowadzić do zgagi, refluksu lub nawet wrzodów, jeśli żołądek jest pusty i regularnie nadużywamy kawy z rana. Dlatego jeśli odczuwasz jakieś dolegliwości ze strony układu pokarmowego – przenieś picie kawy na czas po śniadaniu lub wczesne południe.
Mit: Kawa odwadnia organizm
Kawa zawiera kofeinę, która jest naturalnym diuretykiem, czyli substancją zwiększającą produkcję moczu. To prowadzi do częstszego oddawania moczu po wypiciu kawy, co może teoretycznie przyczynić się do utraty płynów z organizmu. Spożywanie kawy w normalnych ilościach nie prowadzi do odwodnienia. W rzeczywistości kawa wlicza się w dzienny bilans płynów, tak samo jak woda, czy herbata. Ważne jest jednak, aby pamiętać o równoważeniu spożycia kawy z odpowiednią ilością wody, zwłaszcza dla osób, które spożywają kawę w dużych ilościach lub są szczególnie wrażliwe na działanie kofeiny.
Fakt: Kawa może wpływać na poziom cukru we krwi
Kawa sama w sobie nie wpływa na poziom poziomu cukru we krwi, jednak badania wskazują, że już kofeina może wpłynąć na poziom glukozy we krwi, zwłaszcza po posiłku. Nadmiar kofeiny osłabia wrażliwość organizmy na insulinę, która odpowiada za regulację ilości cukrów, które przedostają się z pokarmu do krwioobiegu. Jednak picie kawy na czczo może mieć nieco inny wpływ, powodując niestabilność poziomu cukru, co jest szczególnie istotne dla osób cierpiących na cukrzycę lub insulinooporność.
Jak picie kawy na czczo wpływa na organizm?
Picie kawy na czczo wpływa na organizm na kilka sposobów. Pierwszym i najbardziej odczuwalnym jest wzrost poziomu kofeiny w krwiobiegu, co prowadzi do szybszego i intensywniejszego pobudzenia niż po spożyciu kawy po posiłku. Kofeina, będąc stymulantem, zwiększa produkcję adrenaliny i kortyzolu, co może powodować uczucie niepokoju czy przyspieszone bicie serca, szczególnie u osób wrażliwych.
Kawa na czczo może również wpływać na równowagę elektrolitów w organizmie, zwłaszcza na poziom sodu i potasu. Zmiany te mogą wpłynąć na funkcjonowanie mięśni i nerwów, a w ekstremalnych przypadkach prowadzić do zaburzeń rytmu serca. Nie należy więc przesadzać z „małą czarną” z samego rana i poczekać z jej wypiciem choćby do śniadania.
Kto nie powinien pić kawy na czczo?
Osoby, które powinny unikać picia kawy na czczo, to przede wszystkim te zmagające się z chorobami żołądka, takimi jak wrzody żołądka czy refluks żołądkowo-przełykowy. Picie kawy na pusty żołądek może nasilić te schorzenia. Na kawę jako pierwszy posiłek w ciągu dnia powinny też uważać osoby cierpiące na zaburzenia lękowe lub mające problemy z nadciśnieniem.
Podsumowując, picie kawy na czczo ma zarówno swoje zalety, jak i wady. Jeśli pijesz kawę i nie czujesz w związku z tym żadnych skutków ubocznych – śmiało, możesz pić ją dalej. Jeśli jednak odczuwasz dolegliwości ze strony układu trawiennego, czy przyspieszone bicie serca lub stany lękowe – zdecydowanie lepiej wypij ją po posiłku. Kofeina, jako stymulant, działa już po 20-30 minutach od wypicia kawy, więc warto się zastanowić czy kołatanie serca i silne uczucie stresu, to na pewno dobry pomysł na rozpoczęcie dnia.
